WSZYSTKO CO MUSISZ WIEDZIEĆ O KOMPOSTOWANIU

Każdy ogrodnik amator wie, że najlepszym i najzdrowszym nawozem jest wysokiej jakości kompost uzyskany w procesie kompostowania materii organicznej czyli biologicznej przemiany odpadów z domu i ogrodu w bogaty w składniki odżywcze nawóz zwany kompostem. Charakteryzuje się on znaczącą zawartością azotu, potasu i fosforu, dlatego jest łatwo przyswajalnym dla roślin ogrodniczym składnikiem gleby, tzw. próchnicą. Za przemianę naszych odpadów w próchnicę odpowiadają całkowicie naturalne procesy, w które zaangażowane są niewidoczne dla nas mikroorganizmy, grzyby oraz dżdżownice. Proces ten jest czasochłonny, pamiętając jednak o kilku najważniejszych zasadach, kompostowanie będzie przebiegało w odpowiedni sposób a w jego efekcie otrzymamy żyzną ziemię ogrodową.

OD CZEGO ZACZĄĆ?

Budowa kompostownika nie jest skomplikowanym zadaniem. Myśląc o samodzielnym jego wykonaniu, powinniśmy pamiętać o konstrukcji gwarantującej dostęp powietrza, dlatego jego ścianki nie powinny być szczelnie zamknięte. Korzystając ze starych desek lub palet należy zostawić szpary pomiędzy kolejnymi elementami, dobrym pomysłem jest także wykorzystanie siatki ogrodowej.

Dla osób bez zdolności manualnych dobrym rozwiązaniem będzie gotowy kompostownik, który można kupić w sklepach i marketach budowlanych lub ogrodniczych. Jeśli nie posiada on otworów – zróbmy je, np. wiertarką.

Niezależnie od tego czy wykorzystasz kompostownik gotowy, czy wykonasz go sam, pamiętaj aby nie stawiać go w mocno nasłonecznionym miejscu, aby nie dopuścić do wysychania jego zawartości. Wybierz zacienioną przestrzeń z rzadszym dostępem słońca, najlepiej także osłoniętą od wiatru. Wykonaną samodzielnie konstrukcję lub gotowy kompostownik ustaw bezpośrednio na naturalnym podłożu (ziemia / trawa), nie buduj na jego potrzeby nieprzepuszczalnego podłoża z płyt chodnikowych czy betonu. Na dnie umieść kilkucentymetrową warstwę połamanych gałęzi, która zapewni odpowiedni obieg powietrza oraz będzie stanowić warstwę drenażową. Przysyp ją delikatnie ziemią lub np. słomą i… gotowe – możesz rozpocząć zbieranie odpadów!

SKUTECZNE KOMPOSTOWANIE – CZYLI JAKIE?

Najważniejszą zasadą skutecznego kompostowania jest różnorodność materiału, dlatego zalecane jest umieszczanie odpadów warstwami po ok 30 cm (np. na skoszoną trawę wyrzucamy rozdrobnione gałęzie, a na to odpadki kuchenne). Uzbieraną pryzmę warto raz na kilka tygodni „przerzucić” widłami aby zapewnić dostęp powietrza do niższych, przygniecionych warstw. Pryzmę należy także regularnie podlewać wodą, ostrożnie jednak aby nie doprowadzić do zbytniej wilgotności. Na prawidłowy i szybszy przebieg kompostowania wpływ będą miały także: rozdrabnianie resztek (te w całości po prostu dłużej będą się rozkładać) oraz dodawanie do pryzmy wyselekcjonowanych bakterii i mikroorganizmów glebowych, które przyśpieszą procesy rozkładu oraz zapobiegną rozwojowi patogenów, które mogą „skazić” naszą materię a docelowo nawożoną takim kompostem glebę. Wybierając bakteryjny preparat do kompostu warto zwrócić uwagę na jego skład, część z produktów dostępnych w sklepach zawiera bowiem chemiczne dodatki – jakże niepożądane w przypadku nawozu np. pod rośliny jadalne. My polecamy w pełni bezpieczny i naturalny preparat bioKompostus, który możecie kupić pod tym linkiem. Zawiera on wyselekcjonowane organizmy saprofityczne, dzięki którym kompostowanie przebiega szybciej, a ujednolicona masa kompostowa będzie bogatsza w składniki odżywcze dla roślin.

Jego dawkowanie jest bardzo proste a sam produkt jest bardzo wydajny. Jedną dawkę preparatu należy rozpuścić w około 2 litrach wody, następnie należy zrosić powierzchnię powstałym roztworem. Preparat należy stosować do każdej nowej warstwy kompostowanego materiału - zapewni to jednolitą koncentrację mikroorganizmów i ich efektywne działanie.

Od momentu założenia kompostownika dojrzewanie pryzmy może zająć do 18 miesięcy, stosując się jednak do powyższych zasad już po jednym pełnym sezonie będziecie mogli korzystać ze świeżej, brunatnej, wilgotnej masy, która nie będzie wyglądać jeszcze jak ziemia. Nadal mogą być widoczne w niej nierozłożone cząstki, źdźbła trawy czy igliwia. Można nią już jednak nawozić, gdyż dalszy proces rozkładu będzie zachodzić w glebie. Kompost dojrzały to masa przypominająca ziemie lub torf - bezwonna lub o zapachu leśnej ściółki.

CO KOMPOSTUJEMY?

Do kompostownika wrzucamy odpadki organiczne z kuchni oraz te ogrodowe:

• igły z drzew iglastych – rozkładają się jednak bardzo powoli
• skoszona trawa – mocno zbita ma tendencję do gnicia, powstrzymuje także procesy tlenowe, dlatego należy pamiętać o regularnym przerzucaniu pryzmy kompostowej
• popiół z drewna (piec, kominek) – konieczny wystygnięty!
• rozdrobnione gałęzie, przekwitnięte kwiaty, liście, naziemne części chwastów (unikać tych z nasionami oraz części podziemnych (korzeni), gdyż mogą się w pryzmie ukorzenić i dziarsko rosnąć – alternatywnie można je wcześniej podsuszyć)
• darń, korę, trociny, siano i słomę
• opadłe owoce
• resztki kuchenne: owoce, warzywa, resztki roślinne (sałaty itp.), skorupki z jajek (koniecznie rozdrobnione), fusy z kawy i herbaty, obierki
• cytrusy - odrębny punkt poświęcamy tym owocom, gdyż panuje obiegowa opinia, że nie nadają się one do kompostowania. Głównym aspektem poruszanym w różnego rodzaju poradnikach jest fakt pryskania tych owoców w celu zabezpieczenia ich w długim transporcie statkami. Owszem, owoce te są zabezpieczane, natomiast najczęściej wykorzystywanym „materiałem” zabezpieczającym  jest… wosk, a więc naturalna substancja, która kompostowi nie zaszkodzi. Owszem, w skórkach mogą znajdować się także inne substancje ochrony roślin, ale czy tylko w cytrusach one występują? A co z warzywami dostępnymi w naszych sklepach przez cały rok? Jedyną rzeczą, o której należy pamiętać jest to, aby cytrusów nie dodawać do kompostu w zbyt dużej ilości (skórki i resztki z kilku kilogramów tygodniowo) – mogą nadmiernie zakwasić naszą pryzmę.

CZEGO NIE WOLNO KOMPOSTOWAĆ?

• Popiołu z grilli z węgla drzewnego i brykietu
• Mięsa i kości – szybko się psują, brzydko pachną i są źródłem drobnoustrojów
• Zaimpregnowanych lub pomalowanych elementów drewnianych
• Papieru z nadrukiem (gazety)
• Zainfekowanych roślin ogrodowych, nadgniłych i ze szkodnikami
• Odpadów zakonserwowanych octem lub solą
• Resztek kuchennych z dużą ilością tłuszczy (np. zup gotowanych na mięsie)
• Chwastów z dojrzałymi nasionami (mogą zakiełkować)
• Odpadów nieorganicznych (plastiki, metale, szkło, ceramika, gruz, piach itp.)
• Kociego żwirku oraz ściółek z klatek dla zwierząt
• Odchodów

Mamy nadzieję, że powyższy poradnik ułatwi Wam podjęcie decyzji o rozpoczęciu przygody z kompostowaniem, tym zaś którzy już kompostowniki posiadają rozszerzy wiedzę na temat co i jak wolno kompostować.

Pamiętać należy o jednej, podstawowej kwestii – to my sami jesteśmy twórcami przyszłego nawozu. Jeśli będziemy przestrzegać powyższych zasad, nasza masa kompostowa będzie w pełni naturalna, bezpieczna dla środowiska a naszym roślinom nie straszne będzie „przenawożenie” czy zatrucie. Dzięki stosowaniu zdrowo prowadzonego kompostu uboga w składniki odżywcze i mineralne gleba stanie się żyzna, bogata w humus i urodzajna, a my będziemy cieszyć się jej zdrowymi i okazałymi plonami.

Na koniec warto również zauważyć, że kompostując przy okazji oszczędzimy na wywozie śmieci, bowiem jest to najprostsza forma recyklingu, tzw. organicznego. W naturze nic nie ginie – biomateriał wytworzony przez faunę i florę powołamy ponownie do życia – właśnie w postaci kompostu. Zamiast więc wyrzucać nasze kuchenne odpadki i zwiększać objętość wysypisk, wykorzystajmy je w - niejednej - słusznej sprawie :) Powodzenia!